Порта3 – градежништво, архитектура и екологија Порта3 – градежништво, архитектура и екологија
На Меѓународниот конкурс за идејно пејзажно-урбанистичко-архитектонско решение за градскиот парк во Бања Лука, прва награда не е доделена, а една од двете втори награди ја доби проектот со шифра „ОО10110“ на архитектите од Србија, Федор Јуриќ, Огњен Граовац и Лука Бунчиќ.
Наречено Точка на иднината, ова награденио конкурсно решение е специфично по тоа што е креирано со користење на најсовремени методи и алатки за проектирање паркови, а авторите објаснија на кој начин е спроведен нивниот сеопфатен пристап кон проектирањето.
Алгоритми користени на два начина
Станува збор за пристап кој користи визуелно програмирање во Grasshopper и програмски јазик C#, ради креирање алгоритми врз основа на кои локацијата детално е анализирана. Собраните и обработените податоци се од клучно значење во одлучувањето во процесот на проектирање, наведуваат авторите.
Сеопфатен пристап кон проектирањето на паркот е спроведен на следниот начин: Релевантните податоци за проектантите се внесуваат како параметри, а се добиваат анализи кои служат како основа за информирано донесување одлуки.
Алгоритми се користени за да се добијат различни видови на податоци
Алгоритмите се користени на два начина – прво за анализа на локацијата за брзи и сигурни проверки на голем број анализи, врз основа на кои се добиени податоци за падот на теренот, надморската височина, оддалеченоста до заштитеното зеленило, загадувањето со бучава, задржување и текот на дождовницата, инсолација и визури.
Во вториот чекор, внесени се претходно споменатите 7 критериуми во специфични алгоритми како параметри и со нивна помош предвидена е идеалната композиција на содржината за паркот.
Една од целите на проектот е да се подигне свеста за предностите и можностите што ги нуди употребата на алгоритми во однос на „традиционалното“ проектирање. Според авторите, главните предности се брзите и ефикасни проверки кои заштедуваат време, како и навременото донесување информирани одлуки во комплексно опкружување со голем број критериуми.
Поменатите можности се користени на овој проект со цел да се подигне еколошката свест и општествено одговорниот дизајн преку пет проектантски принципи:
- Да се прегрне и почитува природата
- Концепт заснован на затечените карактеристики на локацијата
- Јасен гест – едно големо семејство на содржини
- Интерактивен пејзаж
- Да се создаде симболична точка на развој
Граѓаните на Бања Лука во рамките на паркот на тој начин добиваат можност да престојуваат во богата зелена средина, но и простор за рекреација, едукација и различни културни активности на отворено. Дадената просторно-програмска содржина е поделена на 8 „биотопи“ – специфични содржински целини во рамките на паркот.
Паркот е поделен на осум „биотопи“
Содржински целини
Првиот биотоп е претставен како Култура на отворено, а која вклучува простори за перформанс во форма на амфитеатри и различни отворени аудиториуми, изложбени галерии и платоа.
Од друга страна, содржини кои можат да поддржат поголеми собири планирани се со друг биотоп – Манифестациски плоштад и пикник зона, кој вклучува различни фестивалски и музички настани, натпревари од најразличен вид, но и неформални дружења со пикник.
Третиот биотоп – Природни резервати – е наменет за зачувување на постојната флора и фауна, со намера природните задржувања да служат како локални извори на вода за планираните резерви, а во исто време естетски и еколошки да се вклопат во природната средина.
Низ резерватите минуваат издигнати дрвени патеки, за да не се вознемируваат природните текови на локацијата и на тој начин да се создаде попријатен амбиент за трчање и рекреација.
Висока вегетација и вештачки ридови со дополнителна содржина може да се најдат во рамките на четвртиот биотоп – Заштита од бучава, со цел да се заштити локацијата од надворешна бучава. Дополнителните активности во овој интерактивен пејзаж вклучуваат паркинг за велосипеди, парк за кучиња, терени за екстремни спортови и урбани градини.
Петтиот биотоп – Игралиште, ги собира сите спортски активности на отворено, кои се наоѓаат длабоко во паркот, изолирани од издувните гасови, сообраќајот и потоа се врамени со зелени површини кои се проникнати со патеки.
Непосредната близина на универзитетот и желбата да се промовира образование во природа го инспирираа создавањето на шестиот биотоп – Училници на отворено. Покрај неформалните собирања, тие можат да се користат и за изведување наставни и воннаставни активности во текот на пролетта и летото.
Седмиот биотоп – Контакт со вода, се занимава и со задржување и собирање на дождовницата, но во форма на интерактивни водени површини. Во зависност од нивото на водата на реката Врбас, брегот на паркот е проектиран да формира амфитеатар во заливите ако нивото на водата е ниско или да биде водена површина ако е високо.
Последниот, осми биотоп – Видиковец, вклучува видиковец од кој може да се видат локалните културно-историски објекти, но и да се види речиси целиот парк. Пристапот до видиковецот е овозможен од најпрометната сообраќајница, па веднаш по влегувањето во паркот е можно да се види целата панорама на градот и најважните репери (како што се Соборната црква и Парламентот на Република Српска).
Точка на иднината за културата на живот на отворено
Покрај тоа, кафулињата и рестораните, заедно со игралиштата за деца, се стратешки позиционирани за да обезбедат безбеден престој за сите посетители на паркот и да бидат лесно достапни за различни целини.
„Парк од ваков тип и содржина и помага на Бања Лука да се позиционира како прогресивен град во регионот и значително го подобрува секојдневниот живот на граѓаните, како Точка на иднината во која ќе се зајакнува заедницата и ќе се поттикне културата на живот на отворено.“, велат авторите.
