Царините на Трамп го тресат пазарот на уметност: Колекционерите губат милијарди

Во свет каде уметноста се третира како најфина форма на инвестирање, еден политички шок од Вашингтон предизвика лавина – и тоа не метафорично.

Кога Доналд Трамп најави нова рунда драконски царини, глобалните пазари беа разнишани до темел, а со нив и колекциите на најмоќните колекционери на уметнички дела на планетата. За само три дена, од нивните бајковити богатства испарија десетици милијарди долари.

Бернар Арно, модниот цар и сопственик на империјата LVMH, изгуби вртоглави 19 милијарди долари, додека наследничката на империјата Walmart, Алис Волтон, остана без 7,5 милијарди. Дури и Џеф Безос, титанот на дигиталната ера, го почувствува финансискиот земјотрес со загуба од повеќе од 6,6 милијарди долари.

„Тоа е како Ковид, само што сега вирусот е Белата куќа“, рече еден директор на компанија за транспорт на уметнички дела.

Глобална паника и уметничка треска

Објавата за воведување реципрочни царини од страна на администрацијата на Трамп предизвика најголем пад на американските берзи од 1987 година. Nasdaq, S&P 500 и Dow Jones влегоа во слободен пад, а највредните уметнички збирки се најдоа на лизгавиот терен на ликвидноста.

Во епицентарот на тој шок – листата на Топ 200 колекционери според ARTnews. Од 32 милијардери на листата, дури 30 претрпеа повеќемилионски загуби, додека само Дејвид Гефен и Кен Грифин успеаја да ја одржат стабилноста. Грифин, основачот на финансискиот гигант Citadel, покажа ладнокрвност – правовремено ја намали својата изложеност на ризичните пазари, претчувствувајќи што доаѓа.

Во атмосфера која потсетува на хаосот од ерата на пандемијата, колекционерите се впуштија во масовна ликвидација на своите колекции. Дилерите на уметнички дела се преплавени со повици, додека им се нудат ремек-дела вредни по неколку милиони долари – сето тоа во обид да се одржи финансиската ликвидност. Еден млад трговец призна дека оваа ситуација неодоливо го потсетува на 2020 година, кога финансиерот Рон Перелман продал дури 71 уметничко дело во вредност од близу милијарда долари.

Царини кои го менуваат текот на уметничката историја

Иако уметничките дела и антиквитети технички не се опфатени со новите царини – сите производи поврзани со уметничкиот пазар се: луксузен мебел, специјализирана хартија, технологија за чувување на делата, па дури и амбалажа.

Во луксузниот свет на уметноста, стравот се шири побрзо од самата инфлација: дали глобалната трговија ќе застане? Дали патувањата ќе бидат отежнати? Како да се заштитат уметничките колекции во време на економска нестабилност?

Трамп како геополитички диригент – а пазарот танцува по неговите ноти

Додека Трамп најавува царини од дури 125% на кинескиот увоз, со „примирје“ од 90 дена за остатокот од светот, пазарите се во состојба на нестабилна еуфорија. Луксузот повеќе не е безбедно засолниште – дури ни за милијардерите.

Оваа криза покажа едно: ниту најбогатите не се имуни на политичкото самоволие и глобалните потреси. Светот на уметноста, некогаш вечна оаза на престиж и стабилност, сега стана бојно поле на економската неизвесност.

Десетте најголеми губитници на пазарот на уметност (од 8 април 2025 година):

• Бернар Арно – загуба: 19,01 милијарди долари
• Алис Волтон – загуба: 7,54 милијарди долари
• Мукеш Амбани – загуба: 7,19 милијарди долари
• Џеф Безос – загуба: 6,61 милијарди долари
• Ален Вертајмер – загуба: 4,43 милијарди долари
• Тадаши Јанаи – загуба: 3,82 милијарди долари
• Шив Надар – загуба: 3,62 милијарди долари
• Џејмс Дајсон – загуба: 2,83 милијарди долари
• Хасо Платнер – загуба: 2,74 милијарди долари
• Џорџ Робертс – загуба: 2,55 милијарди долари