„Рециклирана архитектура“ како одговор за возобновување на заборавени и напуштени објекти

Во Музејот на Град Скопје се отвори 18. Биенале на македонската архитектура, коешто оваа година се одржува на тема „Рециклирана архитектура“.

Претседателот на Асоцијацијата на архитекти на Македонија (ААМ) Сања Раѓеновиќ-Јовановиќ и директорот на Музејот на Град Скопје Љубен Тевдовски ја отворија традиционалната изложба на дела продуцирани од страна на македонските архитектонски автори во изминативе две години.

На различни локации во Скопје, во наредните две недели ќе се организираат изложби, предавања и дискусии на домашни архитекти, но и на гости од странство, меѓу кои најголемо внимание ќе привлече секако предавањето на хрватскиот критичар на архитектурата Мароје Мрдуљаш.

Во своето обраќање пред присутните, селекторот на БИМАС 2016, архитектот Александар Радевски, истакна дека на овогодишното Биенале на македонската архитектура, биле селектирани 86 трудови кои се распределени во пет категории. Според Радевски, темата „Рециклирана архитектура“ е длабоко промислена и e од суштинско значење за периодот во кој се наоѓа архитектурата денес.

„Архитектурата е постојано во состојба на реобмислување и ревреднување на нејзината есенцијална и егзистенцијална состојба. Да се размислува за „рециклирана архитектура“, значи да се дојде во состојба на свесност за постоењето на прави вредности и критериуми. Во состојба на огромна градежна експанзија каде градењето претставува состојба на масовност, заборавањето, потиснувањето или запоставувањето на објектите, кои од различни причини ги надминуваат можностите на современото време, е можност и право време за реобмислување и ревреднување на истите“, смета селекторот Радевски.

Претседателот на организацискиот одбор на БИМАС 2016, архитектот Бојан Каранаков, истакна дека Биеналето има за цел да ги отвори прашањата за стратегиите за справување со оваа состојба. Односно, дали „рециклирањето“ на оваа архитектура преку нејзина креативна пренамена и приспособување е соодветен одговор на поставените прашања? Или дали за старите анахрони комплекси треба да се понудат сценарија преку кои може да им се помогне да бидат реактивирани и реинтегрирани во градското ткиво, а со тоа да го регенерираат или, можеби, рушењето и почнувањето одново е поисплатливо и помалку обврзувачко?

Според Каранаков, „поимот рециклирање во овој контекст се однесува на потребата да се понудат нови одговори на урбаните елементи и програми кои во денешни услови се застарени и надминати. Денес, старото урбано ткиво или наследство нуди голема количина објекти кои откриваат важни просторни, конструктивни и еколошки состојби на кои треба да се оперира со функционални методи“.

Претседателот на ААМ, архитект Сања Раѓеновиќ-Јовановиќ, во својот говор потенцираше дека архитектите имаат обврска да укажат на недостаток на интерес за напуштените објекти, занемарување и неодржување на објекти значајни за архитектонското творештво, на негрижата за културното наследство и, згора на сè, на рефасадирањето на значајни архитектонски дела.

„Тешко е да се влијае на тоа, но имаме одговорност да најдеме начин, а и да допреме до колективната свест. Повеќе од јасно е дека постои недостаток на интерес за зачувување, обнова, а уште повеќе недостаток на интерес за пренаменување, вдахнување нов живот и концепт на објектот“, истакна Раѓеновиќ-Јовановиќ.

Затоа, според Раѓеновиќ-Јовановиќ, темата има за цел да нè потсети на тие места и објекти, да укаже на нивната употребливост, да покаже дека животот на објектот е подолг од животот на човекот, а го поседува и вечниот сон, продолжување на животот.